حسینی نژاد-مبالغ اختصاص یافته برای اکتشافات معدنی ناچیز است و با توجه به پتانسیل های غنی که در کشور وجود دارد باید اعتبارات اختصاص یافته افزایش یابد.مدیر اکتشافات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور این مطلب را عنوان کرده و گفته است که 50 درصد نمونه های اکتشاف صرف حفاری ها می شود و باید با مطالعه و بررسی استانداردهای جهانی مهم تخصیص بودجه را در عملیات اکتشافی بالا ببریم.مسئول طرح های عمرانی سازمان صنایع و معادن خراسان جنوبی نیز از اکتشافات انجام شده و در حال انجام و مشکلات مربوط به آن ها می گوید:هزینه حفاری های عملیات اکتشاف وتفضیلی در کل کشور از سوی معاونت برنامه ریزی رقمی مصوب است به طوری که حدود 50 درصد مبلغ کل قرارداد عملیات اکتشاف به حفاری اختصاص می یابد و این رقم قابل کاهش نیست.وی می افزاید: عملیات حفاری در مرحله مطالعات اکتشاف تفضیلی و پس از عملیات ژئومتریکی صورت می گیرد و روند عملیات حفاری از سوی تیم نظارت سازمان کنترل می شود. حفاری ها به صورت شبانه روزی و با دستگاه های استاندارد و پیشرفته در استان انجام می شود و در صورتی که قبل از اعزام اکیپ، نقصی در دستگاه ها باشد مشاور موظف است نسبت به جایگزینی دستگاه مورد تایید اقدام کند. ...
به گفته وی سرعت حفاری در عملیات اکتشاف به طور متوسط در هر روز 5 تا 7 متر است در نتیجه نمی توان هزینه ای را کاهش داد و باید برای دریافت و جذب اعتبارات بیشتر اقدام کنیم.
مهندس اشراقی در مورد عملیات اکتشافی و اعتبارات توضیح می دهد و میگوید:
در سال جاری این سازمان با اعتبار ??میلیارد و 880 میلیون ریال عملیات اکتشافی را در قالب 7 پروژه استان آغاز کرده است که تعدادی از این پروژه ها مربوط به مطالعات سال های قبل و برخی پروژه های جدیدند.
مهندس اشراقی در خصوص مناطقی که در سطح استان به نتایج قابل قبولی دست یافته است می گوید: هیئت نظارت بر طرح های عمرانی پس از بررسی های اولیه در سطح استان با توجه به نتایج و اطلاعات به دست آمده از پتانسیل های معدنی در هر شهرستان برای هر منطقه پروژه ای را تعریف و اعتبار لازم را به استانداری اعلام می کند.پس از مصوب شدن اعتبار برای هر شهرستان عملیات برگزاری مناقصه انجام شده و مشاور برای هر پروژه انتخاب می شود.
وی می افزاید: برخی از مناطق اکتشافی این سازمان در حال واگذاری است و تعدادی از مناطق مستعد نیز در سال گذشته به شرکت ملی مس واگذار شد.وی با اشاره به این که در حال حاضر شرکت ملی مس عملیات اکتشافی را انجام می دهد و پروژه های اکتشافی سال جاری هم اجرا می شود، می افزاید: پروژه اکتشافی تکمیلی مواد معدنی در شهرستان نهبندان در محدوده ای انجام می شود که عملیات آن در جنوب روستای سربیشه به لحاظ وجود پتانسیل غنی آهن ساخته شده است.
این پروژه ?میلیاردو750 میلیون ریال اعتبار دارد با توجه به شرایط کانی سازی و برای تعیین وسعت و حجم ماده معدنی لازم بود تا امسال نیز کار در این منطقه ادامه یابد.
وی همچنین می افزاید: پروژه اکتشاف مواد معدنی در شهرستان قاین با اعتباری بالغ بر ?میلیارد و250 میلیون ریال در محدوده ای واقع در حوالی روستای مغاوند در حال انجام است.
مراحل نهایی مطالعاتی پروژه سال گذشته شهرستان قاین هم در روستای وزرگ خاتمه یافته و هم اکنون مراحل واگذاری آن در حال انجام است.مهندس اشراقی در مورد پروژه های در دست اجرا می گوید: پروژه گودکان از توابع بیرجند، اعتباری بالغ بر ?میلیاردو300 میلیون ریال داشته و هم اکنون اکیپ شرکت مشاور در منطقه مشغول مطالعات صحرایی هستند.
پروژه دیگری در حوالی مزار شاه سلیمان علی با اعتباری بالغ بر ?میلیاردو200 میلیون ریال در حال انجام است و با توجه به وسعت زیاد دگرکانی های موجود در منطقه لازم است تا مطالعات حفاری و ژئوفیزیکی در این ناحیه خاتمه یافته تا در خصوص غنای معدنی و پتانسیل های موجود اظهار نظر شود.
در شهرستان درمیان هم اعتباری بالغ بر یک میلیارد ریال جهت انجام مطالعات در منطقه سه پستان و کفاز تخصیص داده شده و سربیشه نیز ?میلیاردو380 میلیون اعتبار مصوب دارد و عملیات اکتشافی این شهرستان در شمال منطقه درح و مسگران آغاز شده است.در پروژه فردوس سه محدوده عملیاتی در سال گذشته معرفی شد. در سال جاری اکتشافات با اعتبار 2 میلیارد ریال ادامه دارد.درکلیه مناطق استان انجام عملیات میدانی هم اکنون در حال اجراست و از پیشرفت فیزیکی مطلوبی برخوردار است، که امید است با توجه به شرایط خاص استان به لحاظ جغرافیایی سرمای هوا مانع از سرعت پیشرفت امور نشود.
وی در زمینه اکتشافات غیر فلزی هم اطلاعاتی ارائه می دهد و می گوید:
خاک های مصالح ساختمانی، سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی پروژه هایی بودند که توسط سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در استان انجام شده و مناطق مستعد نیز شناسایی شده اند.وی در خصوص اهداف بلندمدت شناسایی مناطق مستعد و غنی معدنی می گوید: هدف از عملیات اکتشافی شناسایی مناطق استان که به لحاظ معدنی غنی بوده و معرفی آن به سرمایه گذاران است تا در اجرای اصل 44 قانون اساسی این مناطق به بخش خصوصی واگذار شود و در نتیجه فعالیت بیشتری بر روی آن ها صورت گیرد.
البته اعتبارات کل استان محدودیت دارند و سهم هر بخش از اعتبارات تملک دارایی های استان را شورای برنامه ریزی و توسعه استان تعیین می کند ولی با توجه به ریسک پذیری و هزینه بر بودن عملیات اکتشاف فلزی سازمان صنایع و معادن وارد این مرحله شده و مناطق مستعد را شناسایی می کند.
وی می افزاید: خراسان جنوبی علاوه بر مرز مشترک با تعداد زیادی از استان های مجاور، با کشوری چون افغانستان مرز مشترک دارد که این موقعیت بسیار مطلوبی را برای سرمایه گذاری ایجاد می کند.
اما کمبود زیرساخت ها می تواند در قیمت تمام شده استفاده از مواد معدنی تاثیر داشته و تمایل سرمایه گذاری در این بخش را کاهش دهد.مهندس اشراقی در مورد موانع پیش روی اکتشاف های معدنی می گوید: نمی توان گفت در اکتشاف چالشی وجود دارد اما موضوع کلی کمبود تخصیص اعتبارات برای پروژه هاست که سعی کردیم این مسئله در روند اکتشافات خللی ایجاد نکند هر چند ممکن است باعث کندتر شدن روند عملیات اکتشافی شود.وقتی کتاب های زمین شناسی و معدن را مطالعه می کنیم شرق کشور به ویژه منطقه خراسان جنوبی را با عنوان قطب معدنی کشور می شناسیم بنابراین لزوم توجه بیشتر برای شناسایی قابلیت های معدنی در این منطقه وجود دارد./خراسان